تفاوت پوست طبیعی و مصنوعی دف

2021-02-11

ساز دف یکی از سازهای کوبه ایی در موسیقی کشور ایران است. این ساز از حلقه ایی چوبی همراه با لایه ایی پوست که روی آن کشیده شده، درست می شود. برای ساختن ساز دف از دو نوع پوست طبیعی و مصنوعی استفاده می شود. دف از سازهای ضربی ایرانی بوده و شبیه به ساز دایره است ولی صدای بم تری داشته و سایز آن نیز بزرگ تر است.

ساز دف یکی از آلات موسیقی مشهور ایران باستان و همچنین کشورهای اطراف آن است. ساز دف با انگشتان دست نواخته می شود و در زمان های قدیم از این ساز در خانقاه ها برای مراسم عرفانی استفاده می شد.

این روزها دف نوازی در بین مردم رواج زیادی پیدا کرده است و بسیاری از آموزشگاه ها این ساز را تدریس می کنند. سایت دایره زنگی در این مقاله خوانندگان را با ساز دف آشنا کرده و تفاوت پوست طبیعی و مصنوعی دف را به طور کامل شرح می دهد.

ساختار ساز دف

ساز دف از اجزای مختلفی تشکیل شده است. کلاف اصلی یکی از بخش های مهم دف بوده و در حقیقت دارای بدنه ایی استوانه ایی شکل می باشد. این بدنه طراحی کوتاهی داشته و به راحتی در دست جا می گیرد. کلاف اصلی ساز دف از جنس چوب است و روی آن با پوست طبیعی یا مصنوعیکشیده می شود.

در حقیقت می توان گفت ابتدا و انتهای این استوانه به صورت زاویه دار برش داده می شود و سپس پوست طبیعی یا پوست مصنوعی به وسیله سریش بر روی لبه استوانه چسبانده شده و توسط گل میخ محکم می شود. در جداره داخل کمانه میخ هایی وجود دارد که شبیه به قلاب هستند و روی آن از حلقه های فلزی استفاده می شود.

فاصله این حلقه ها با پوست در حدود 3 سانتی متر بوده و از حلقه کناری نیز 1 سانتی متر فاصله دارد. گل میخ برای ثابت نگه داشتن پوست بر روی کمانه و در بخش کناره و پشت کمانه مورد استفاده قرار می گیرد. کل میخ ها سری تخت مانند پونز دارند و پوست را به خوبی روی کمانه نگه می دارند.

پوست دف

سطحی که روی بخش استوانه ساز قرار می گیرد پوست نامیده می شود که ممکن است از جنس طبیعی یا مصنوعی درست شده باشد. تفاوت های زیادی بین پوست طبیعی و پوست مصنوعی ساز دف وجود دارد. برای ساخت پوست طبیعی ساز دف از پوست حیواناتی مانند آهو، میش و یا بز استفاده می شود و در صورتی که پوست طبیعی کهنه تر و قدیمی تر باشد، برای ساخت ساز دف مناسب تر است.

تفاوت پوست طبیعی با پوست مصنوعی این است که پوست مصنوعی در مقایسه با پوست طبیعی خواص بیشتری داشته و بعد از گذشت زمان دچار مشکلاتی مانند بوی نامطبوع و کاهش کیفیت صدای ساز نمی شود. مهمترین تفاوت پوست طبیعی و پوست مصنوعی در این است که پوست مصنوعی در افراد آلرژی ایجاد نمی کند و علاوه بر این دارای کشش و ضخامت خوبی است.

پوست طبیعی دف

برای ساختن ساز دف با پوست طبیعی از پوست حیواناتی مانند بز، گوسفند، آهو و میش استفاده می شود. پوستی که برای ساخت این ساز مورد استفاده قرار می گیرد باید کهنه باشد زیرا پوست کهنه بوی نامطبوع ندارد. این پوست باید به خوبی دباغی شود و ضخامت تمام قسمت های آن برابر باشد.

برای دباغی کردن پوست طبیعی در ابتدا باید پوست را در آب خیس کرد و سپس موهای آن را جدا کرد. به هیچ عنوان نباید برای دباغی پوست طبیعی از موادی مانند آهک استفاده کرد زیرا آهک و سایر مواد شیمیایی که در صنعت چرم سازی مورد استفاده قرار می گیرند، موجب از بین رفتن چربی طبیعی پوست شده و تاثیر بدی در صدای ساز می گذارد.

پوست طبیعی دف نباید بیش از حد گرم شود زیرا ممکن است در اثر گرم شدن پاره شود. گرم کردن پوست طبیعی موجب خشک شدن چربی آن و در نتیجه بد صدا شدن ساز می شود.

نحوه گرم شدن پوست طبیعی ساز دف

پوست طبیعی دف به هیچ عنوان نباید روی حرارت آتش گرم شود بلکه برای گرم کردن پوست باید آن را در هوای آزاد و آفتابی قرار داد. گرم کردن پوست طبیعی با آتش موجب از بین رفتن چربی پوست و همچنین خشک شدن آن شده و در نتیجه موجب پاره شدن آن می شود.

در مواردی که وسیله ایی به جز حرارت آتش برای گرم کردن پوست دف وجود ندارد، باید ساز دف را در فاصله مناسبی از شعله آتش قرار داد. در این روش ساز باید روی حرارت آتش چرخانده شود تا پوست روی آن به تدریج منقبض شود.

در صورتی که پوست طبیعی ساز دف به خاطر گرمی هوا یا آفتاب شدید بیش از حد کشیده شود، باید ساز را از سمت پوست آن روی یک زمین صاف یا موازییک شده قرار داد تا به مرور رطوبت زمین را به خود جذب نماید.

پوست مصنوعی دف

جنسی که برای ساخت دف با پوست مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد، برای همه سازها یکی بوده و تنها تفاوت آن در ضخامت آن می باشد. بهترین نوع پوست مصنوعی که می توان برای ساخت دف از آن استفاده کرد، ساخت کمپانی آمریکایی رمو است.

این پوست مصنوعی صدایی بسیار گرم و دلنشین داشته و در برابر رطوبت مقاومت بسیار زیادی دارد. در هنگام خرید ساز دف با پوست مصنوعی، باید به سطح آن توجه زیادی کرد. دف هایی که از پوست مصنوعی ساخته می شوند، سطحی مات داشته و در دو رنگ سفید و قهوه ایی موجود هستند. معمولاً برای ساخت دف های کوکی از پوست مصنوعی استفاده می شود.

ویژگی های مهم ساز دف با پوست مصنوعی

دف هایی که با پوست مصنوعی ساخته می شوند، ضخامت سطح یکسانی داشته و دارای کوک ثابت می باشند. مهمترین تفاوت پوست طبیعی و پوست مصنوعی دف در این است که پوست های مصنوعی رطوبت را به خود جذب نکرده و در اثر رطوبت تغییر حالت نمی دهند.

در پوست های مصنوعی به خاطر داشتن کشش یکسان، صدای ساز استاندارد می باشد. پوست های مصنوعی همانند پوست های طبیعی بوی نا مطبوع نداشته و مهمترین مزیت آن در مقایسه با پوست طبیعی این است که به وسیله باکتری ها و میکروب ها تجزیه نشده و موجب بیماری نمی شوند.

جمع بندی

به طور کلی می توان گفت سازهای دف با پوست طبیعی صدای بهتر و همچنین قیمت بالاتری در مقایسه با سازهای دف با پوست های مصنوعی دارند. از دیگر تفاوت های پوست طبیعی و مصنوعی دف این است که پوست های مصنوعی مقاومت بالا تری دارند زیرا نیازی به گرم کردن ندارند.

برای ساخت پوست دف ساده از ورق کالک نقشه کشی استفاده می شود. دایره زنگی در این مقاله بعضی از تفاوت های پوست طبیعی و مصنوعی دف را به طور مختصر بیان نمود. بهتر است افرادی که در نواختن این ساز مبتدی هستند، از سازی که پوست طبیعی دارد استفاده نکنند زیرا ممکن است به علت نداشتن تجربه کافی در نگهداری از ساز، به ساز آسیب وارد کنند.

دف هایی که با پوست طبیعی ساخته شده اند، با تغییرات آب و هوا دچار انقباض و انبساط شده و تغییر صدا می دهند به همین دلیل بهتر است افرادی که نوازنده کنسرت هستند، از دف هایی که پوست مصنوعی دارند در کنسرت های خود استفاده کنند تا با چنین مشکلاتی مواجه نشوند.