نکات آموزش پیانو
در این بخش با آموزش پیانو در خدمت شما هستیم ، پس از پایان این مقاله شما با مفاهیم اولیه پیانو ، انواع پیانو، طرز نشستن پشت پیانو و مقدمات آموزش پیانو آشنا خواهید شد .
از مشهورترین سازهای صفحه کلیددار، پیانو می باشد پیانو قادر به اجرای نوانس های مختلف است بدین معنا که به نسبت شدت فشاری که انگشتان نوازنده روی کلیدهای ساز وارد می کند شدت صدائی که تولید می شود نیز تغییر می کند (هر چه کلیدها را قوی تر فشار دهیم صدا بلندتر و قوی تر و هر چه ضعیف تر فشار دهیم، صدا کمتر و ضعیف تر خواهد بود)و از این رو عنوان پیانو که مخفف شده ی کلمۀ پیانو فورته می باشد (پیانو به معنی ضعیف و فورته به معنی قوی می باشد) بر آن نهاده شد.
یکی از اجزایی که پیانو ها دارند چکش های می باشند که دراثر فشرده شدن کلیدها (کلاویه ها)به حرکت درمی آیند .و در نتیجه به حرکت درآمدن چکش ها و برخورد آنها با سیم های فلزی در داخل جعبه چوبی ،صدای پیانو ایجاد می شود .سیمهای فلزی پیانو به صفحهای به نام «صفحهٔ صدا» متصل شدهاند که نقش تقویتکنندهٔ صدای آنها را دارد. این ساز بیشترین وسعت صوتی را در بین سازهای رایج دارد (حدود هفت اکتاو) .
انواع پیانو
قبل از مقدمات آموزش پیانو بد نیست با انواع پیانو آشنا شوید . مقدمات شاید یک مقدار کسل کننده باشد اما به مرور زمان به اهمیت آن پی خواهید برد .
- پیانو اسپینت
ارزان ترین و کوچک ترین پیانو های عمودی است که معمولا فاصله سطح کیبورد تا بلندترین قسمت آن 36 تا 39 سانتی متر است. اقدامات پیانو فشرده شده و به وسیله یک مکانیزم میله ای به کلید ها متصل می شوند. اسپینت پیانو ساده ترین نوع پیانو است به همین دلیل قیمت آن ارزان تر از سایر پیانو ها است و برای افرادی که مبتدی هستند این نوع پیانو مناسب تر است.
- پیانو کنسول
سازه آن به صورتی است که بدنه ی بسیار محکم و مقاومی دارند و معمولاً در آموزشگاه ها یا مدارس موسیقی از آن ها استفاده می شود.
اگر می خواهید از ابتدا پیانویی بخرید که دیگر آن را عوض نکنید، ما به شما این نوع پیانو را پیشنهاد می کنیم به این دلیل که قیمت و دوام بسیار خوبی دارند. بدنه این پیانو ها شباهت زیادی به پیانو های بزرگ در قسمت کی برد و دیواره های اطراف کی برد و هم چنین محل قرار دادن نت موسیقی دارد.
- پیانو دیجیتال
پیانو های دیجیتال در بسیاری از سبک ها هستند همانطورکه از نام آن مشخص است از تکنولوژی دیجیتال برای ایجاد صداها استفاده می شود که با پیانو های مکانیکی یا آکوستیک که از سیم و چکش استفاده می شود کاملاً فرق دارند. پیانو های دیجیتال با کیفیت بالا ارزش زیادی در فعالیت های پیشرفته چکش دارند که بدون تنظیم صدا و کیفیت صدای بلند کنسرت بدون نیاز به تنظیم می باشند. پیانو های دیجیتال همچنین ویژگی های دیگری برای آموزش، انواع صداها، صداهای پیانو سفارشی و توانایی کنترل حجم و یا حتی پوشیدن هدفون را ارائه می دهند.
- پیانو بزرگ
پیانو های بزرگ با روش ساخت آنها مشخص می شوند. رشته ها و کمان ویولون به صورت افقی و چکش که به چرخش رشته می چرخد و سپس به عقب می افتد. این ساز بیشتر در سالن های کنسرت و ارکستر های بزرگ استفاده می کنند.
نام های بازاریابی زیادی در طول سال ها به اندازه پیانو های بزرگ داده شده است مانند: گالری گراند، پارک گراند، استودیو گراند.
نحوه صحیح نشستن پشت پیانو
هنگام آموزش پیانو یکی از مقدماتی ترین مسائلی که باید به آن توجه نماییم نحوه صحیح نشستن پشت پیانو می باشد بنابراین این بخش را با دقت مطالعه نموده و هنگام استفاده از پیانو مورد استفاده قرار دهید.
در مورد نحوه صحیح نشستن پشت پیانو بایستی یک سری موارد خاصی رعایت گردد اهمیت این موضوع از آنجاست که برای نوازندگی صحیح باید یک سری اصول فیزیکی را نیز رعایت کرد تا هم از لحاظ بدنی به مشکلی نخوریم و هم از لحاظ تسلط روی ساز این مساله بسیار مهم است چرا که اگر نحوه صحیح نشستن را رعایت کنیم قطعا دسترسی بهتری برای نوازندگی نیز داریم.
حالت نشستن پشت پیانو باید به نحوی باشد که کمترین فشار روی بدن باشد و از سویی هم دسترسی به کلید ها و نوازندگی را راحت تر نماید به این ترتیب هنگام نشستن سعی کنید درست در وسط پیانو قرار بگیرید و به سمت راست و یا چپ نباشید و اینگونه می توانید دسترسی بهتری روی اکتاو های بالاتر و یا پایین تر داشته باشید.
پس از رعایت مورد نخست بایستی صندلی را مقداری از پیانو فاصله دهید به این ترتیب صندلی خیلی چسبیده به پیانو نخواهد بود و خیلی هم نباید دور باشد بایستی در فاصله ای قرار بگیرد که بتوانید دست ها را بدون اینکه به جلو خم شوید درست روی کلاویه ها قرار دهید.
پس از رعایت دو مورد قبلی می رسیم به ارتفاع صندلی هر چند که معمولا صندلی های ثابت هم ارتفاع استانداردی دارند اما بهتر است از صندلی های قابل تنظیم استفاده نمایید به این شکل می توانید ارتفاع ان را برای هر شکلی تنظیم نمایید اگر صندلی با قابلیت تنظیم دارید بایستی به نحوی آن را تنظیم نمایید که دست ها دوست موازی کلید ها قرار بگیرند و زاویه 90 درجه ای را با کلید ها داشته باشند در این حالت کمترین فشار وارد خواهد آمد.
به هیچ وجه پشت پیانو قوز نکنید و همچنین بایستی تا کمی به سمت لبه حرکت کنید و تا بدن انعطاف بهتری برای مانور روی ساز داشته باشد و اینگونه برای تنظیم روی اکتاو های مختلف به زحمت نمی افتید.
فرم دست ها
تعداد زیادی از مدرسین با بکار بردن عبارت “وضعیت دست” مخالف هستند. آنها اعتقاد دارند که استفاده از این عبارت این تصور را ایجاد میکند که فرم دستها همواره باید به یک شکل ثابت و غیر منعطف باشد. در حقیقت ما به دستانی منعطف نیاز داریم تا بتوانیم شرایط لازم برای اجرای عبارت موسیقی مورد نظر را فراهم کنیم. در حقیقیت پیانیست های حرفه ای از فرمهای متفاوت دست برای اجرای پاساژهای مختلف استفاده میکنند. همهی مدرسین بر این نکته تاکید دارند که فرم صحیح دست میبایست در چند ماه اول آموزش پیانو شکل بگیرد. اگر با فرم دست اشتباه نوازندگی کنید، در سالهای بعد با مشکلات متعددی مواجه خواهید شد. نکات زیر برای داشتن فرم صحیح دست میبایست رعایت شوند: از موارد مهمی که همیشه برای نوازندگی پیانو روی آن تاکید می گردد رعایت این مورد است، طرز صحیح قرار گرفتن دست ها روی پیانو باید به گونه ای باشد که حالت قوسی مانند خود را حفظ کند و انگشتان صاف نباشد بلکه مانند حالتی باشد که مثلا یک توپ تنیس یا یک تخم مرغ در دست دارید .
اگر برای شما هم سوال پیش آمده که چه ضرورتی بر رعایت این حالت وجود دارد باید بدانید که در این حالت به انگشتان و مچ دست فشار کمتری وارد خواهد آمد و برای نوازندگی و یا تمرین طولانی هم خستگی کمتری وجود خواهد داشت از سویی تسلط دست ها و انگشتان نیز روی کلید های پیانو بیشتر خواهد بود.
اگر حالت انگشتانتان درست نباشد در طولانی مدت موجب ایجاد مشکلات و درد های مزمن دست می شود و ممکن است ادامه و آینده نوازندگی شما را به خطر بیندازد، از سویی هم وقتی که حالت انگشتان و دست ها درست باشد می توان سرعت مناسب تر و بهتری را روی ساز داشت.
مقدمات آموزش پیانو
شناخت پیانو و اطلاع از چگونگی الگوی تکراری قرار گیری کلاویه ها
در شکل زیر ببینید چگونه تناوبی از دو کلاویه سیاه و سه کلاویه سفید ردیف شده اند. در مقدمات آموزش پیانو مبتدی اولین چیزی که باید درک کنید ترتیب قرار گیری این کلاویهها کنار همدیگر است درست مثل یک زنجیر کلاویه های سیاه و سفید تا تعداد معلوم کنار هم قرار گرفته اند.
در تصویر زیر یک فلش سیاه در وسط کیبورد می بینید که این فلش سیاه کوچک رو کیبورد همیشه نشان دهنده C وسط است که نزدیک ترین C را به وسط پیانو نشان میدهد.
در شکل بالا در داخل براکت آنجا که ۱۲ نت نوشته شده است دوازده کلاویه شامل سیاه و سفید مشاهده می کنید هر کدام از این کلاویه ها یک نت می باشند به طوری که از چپ به راست نت ها زیر تر می شوند در کل روی کیبورد و پیانو از چپ به راست صدایی که کلاویه ها تولید می کنند زیرتر می شود.
کلاویههای سفید
نام این نتها نشان دهنده هفت حرف اول الفبای انگلیسی است در دوره ی رایگان قدم صفر آموزش موسیقی از پایه نام این نت ها آموزش داده شده است ضمن اینکه در دوره ی تئوری موسیقی کامل به مسائل ابتدایی موسیقی پرداخته شده است.
نام نت ها به ترتیب A، B، C، D، E، F و G که در پیچ های مختلف تکرار میشوند. نام این نت ها در زبان فارسی به ترتیب به صورت زیر است دقت کنید :
- A: لا
- B: سی
- C: دو
- D: رِ
- E: می
- F: فا
- G: سل
نکته ی مهم در اینجا آن است که نام تک تک کلاویههای سفید را بدانید در شکل بالا می توانید به ترتیب تکرار اسامی نت ها را ببینید که پس از هر هفت نام دوباره از اول شروع می شوند.
برای فهم سریع باید بدانید که نت C همیشه سمت چپ دو کلاویه سیاه بوده و کلاویه F همیشه سمت چپ سه کلاویه سیاه است. به شکل نگاه کنید.
از کلاویههای سیاه استفاده کنید تا شما را برای پیدا کردن نتهای زیر و تکرار آنها راهنمایی کند:
(G, B, A, D, C, E)
کلاویههای سیاه
کلاویههای سیاه همچنین به عنوان دیز (Sharps) ( # ) یا بمل (Flats) (b) شناخته میشود درواقع هر نت میتواند با یک نشانه ی تغییر دهنده اندکی زیر تر یا بم تر شود .
(نگران این نباشید که چرا به این نام شناخته میشوند، فعلا فقط آنها را بخاطر بسپارید).
این کلاویههای سیاه از طریق نزدیکترین کلاویههای سفید و سیاه چپ و راست خود شناخته میشوند مطابق شکل پایین مشاهده می کنید که چگونه کلاویه های سیاه در نام گذاری از کلاویه های سفید کناری خود تاثیر می گیرند.
در شکل بالا مشاهده می کنید که در کناره کلاویه ی سفید در وسط که نت دو یا C از کلاویه ی سیاه نام دو دیز یا #C را گرفته است یا در تصویر سمت راست در کنار کلاویهی سفید D سمت چپش کلاویهی سیاه Db یا ر بمل را گرفته است به این شکل هر کلاویهی سیاه براساس کلاویهی سمت راست خود یا چپ خود نام گذاری می شود.
میتوانید بفهمید که کلاویههای سیاه دیگر، چگونه نام گذاری میشوند. نام ها به ترتیب نوشته شده اند توجه داشته باشید در ردیف بالایی از نشانه تغییر دهنده دیز یا Sharp استفاده شده است و در ردیف پایین از بمل یا Flat استفاده شده است:
نحوه نواختن پیانو
پیانو توسط ضربه نوک انگشتان نواخته میشود. برای این کار دست را بلند کرده و سپس فرود آورده و با نوک انگشت مورد نظر ضربه میزنیم. مکانیسم پیانو تولید صدا میکند. به دلیل شکل مکانیسم پیانو یک پیانیست میتواند هم زمان تا ده نت را به صدا درآورد.
در مقدمات آموزش پیانو محل قرارگیری انگشتان دو دست روی کلیدهای پیانو در نواختن آن اهمیت دارد. معمولاً در آهنگها نت اول شماره دارد که انگشت شروعکننده در نواختن آن آهنگ را مشخص میکند. در این صورت شماره یک برای انگشتهای شست دو دست است و به ترتیب سایر انگشتها شمارههای ۲ تا ۵ را خواهد داشت. شست دست راست روی چهارمین نت دوی پیانو قرار میگیرد. البته این مورد در مورد همه آهنگها عمومیت ندارد و برخی آهنگسازان نت شروع کننده در آهنگشان را شماره نمیزنند. در این صورت پیانیست باید خودش محل قرارگیری انگشتانش روی کلیدهای پیانو را با توجه به نوع نتهای موجود در آهنگ تشخیص دهد.
در مقدمات آموزش پیانو گاهی پیانیست جای دو دستاش را روی کلیدهای پیانو با هم عوض میکند و گاهی بدون نواختن کلید پیانو با انگشتان شست دو دستش از سایر انگشتها استفاده میکند. به صدا درآوردن نتها یا همان کلاویههای پیانو با شدت فشار انگشتان به زدن ضربه روی آنها بستگی دارد، اگر انگشتان را آرام روی کلاویهها فشار دهیم صدای آرام و پاین یا به اصطلاح صدای ضعیف از پیانو میشنویم و هر چقدر که قدرت انگشتانمان بر روی کلاویهها شدت پیدا کند صدای بلندتری از پیانو میشنویم که گویی صدای باند ضبط را زیاد کردهایم که به این حالت تاچینس مانس گویند. معمولاً در قطعات عاشقانه و رومانتیک شدت ضربه روی کلاویهها با احساس زیاد و آرام زده و نواخته میشود و در جاهایی که هنگام اوج و هیجان موزیک یا قطعههایی همچون راک و بلوز اجرا میشود شدت ضربه روی کلاویهها بیشتر شده و قدرت بیشتری نسبت به قطعههای عاشقانه پیدا میکند.